Nil Göksu Urgancıoğlu
Rusya’nın, Ukrayna’dan dünyanın açlıkla mücadele eden bölgelerine tahıl akışına izin veren Birleşmiş Milletler aracılı bir anlaşmayı uzatmayacağına dair endişeler artıyor.
Türkiye ve BM, geçen yaz küresel bir gıda krizini hafifletmek için çığır açan bir anlaşmanın yanı sıra Rusya ile gıda ve gübre sevkiyatını kolaylaştırmak için ayrı bir anlaşma müzakere etti. Anlaşma Türkiye’nin yoğun diplomatik çabalarıyla defalarca uzatıldı, dünya derin bir nefes aldı.
TÜRKİYE’NİN YÜZÜNÜ BATI’YA DÖNMESİ ANLAŞMAYI ETKİLER Mİ?
Ancak tam da Türkiye’nin Nato zirvesiyle Batı’yla olan ilişkileri onarmaya başladığı bir dönemde dünyayı tahıl anlaşmasının uzatılmaması ihtimali korkusu sardı. Bu yakınlaşmanın Türkiye-Rusya ilişkilerine ve haliyle tahıl anlaşmasının akıbetine de nasıl yansıyacağı merak konusu. İşte bu nedenle, önümüzdeki birkaç gün Türkiye’nin Rusya’yl yürüteceği diplomasi hayati önem taşıyor. Altını çizmekte fayda var, bu diplomasi, Putin’in Ağustos ayında Türkiye’ye yapacağı ziyareti iptal etme kararının gölgesinde gerçekleşecek.
Veriler rekor miktarda buğday ihraç ettiğini gösterse de Moskova hala tahıl konusunda engellerle karşı karşıya olduğu konusunda ısrar ediyor. Rus yetkililer, Pazartesi günü dördüncü kez yenilenecek olan Karadeniz Tahıl Girişimi’ni uzatmak için hiçbir neden olmadığını açıkladı.
BM ve başta Türkiye olmak üzere bazı ülkeler; Afrika, Orta Doğu ve Asya’nın bazı bölgelerindeki ülkelerin güvendiği buğday, arpa, bitkisel yağ ve diğer gıda ürünlerinin başlıca tedarikçileri olan Ukrayna ve Rusya ile kırılgan anlaşmayı bir arada tutmaya çalışıyor. Anlaşma, Ukrayna’nın yarısından fazlası gelişmekte olan ülkelere olmak üzere 32.8 milyon mt (36.2 milyon ton) tahıl göndermesine olanak sağladı.
FİYATLARDAKİ DÜŞÜŞ MUTFAK MASALARINA YANSIMADI
Anlaşma, geçen yıl işgalin ardından rekor seviyelere ulaşan buğday gibi gıda emtialarının küresel fiyatlarının düşmesine yardımcı oldu, ancak bu rahatlama mutfak masalarına yansımadı.
Rusya’nın çıkışı, Somali, Etiyopya ve Afganistan dahil olmak üzere kıtlık riskiyle karşı karşıya olan ve çatışma, ekonomik kriz ve kuraklıkla mücadele eden savunmasız yerlerde bileşik gıda güvenliği sorunları yaşayan ülkeler için Dünya Gıda Programı yardım kaynağını kesebilir.
Rusya, Rus, Ukraynalı, BM ve Türk yetkililer tarafından gemilere yönelik ortak denetimleri yavaşlatmakla ve daha fazla geminin girişime katılmasına izin vermeyi reddetmekle suçlanırken, Ukrayna’dan ayrılan tahıl miktarı şimdiden düştü.
Gemilerin her iki tarafa da yardımcı olabilecek silahları değil, yalnızca yiyecek taşımasını sağlamayı amaçlayan ortalama günlük teftişlerin sayısı Ekim’de 11’di bu rakam Haziran’da 2’ye düştü.
The Associated Press haber ajansına konuşan uzmanlar, anlaşmanın uzatılmaması durumunda, “ithalat için Ukrayna’ya güvenen ülkeler, başka kaynaklara bakmak zorunda kalacak, büyük olasılıkla Rusya, Rusya’nın asıl niyeti bu olabilir” yorumunu yapıyor.
patronlardunyasi.com
