Kur Korumalı Mevduat hesaplarının bütçeye yükü özellikle vadelerin bitiminde önemli bir gündem maddesi haline geliyor. Bu yükün 150 milyar liraya ulaşacağını tahmin eden Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, kendisini eleştirenlerin haklı olduğunu ama gerçek rakamın daha fazla olacağını belirtti. 166 milyar ile 192 milyar arasında bir tahminde bulunan Aktaş, tam bir hesaplama yapılamamasının nedenini “elde dayanak yok” sözleriyle açıkladı, “BDDK ve Merkez Bankası açsın verileri; KKM hesaplarının ne kadarı TL ile açılan, ne kadarı DTH dönüşümlü hesaplar; vade dağılımı nedir, bunları bilelim tahmin aralığı küsurata kadar indirilir.” diye yazdı. Aktaş’ın “KKM’de haziranın kur farkı yükü inanılmaz!” başlıklı yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Toplam KKM’nin ne kadarının TL cinsinden açıldığını, ne kadarının DTH dönüşümlü olduğunu bilmiyoruz, bu veriler nedense gizli. Ama şu belli tabii ki, toplam hesap içinde TL cinsinden açılanların payındaki artış bütçeye gelecek yükü artırıyor, DTH dönüşümlerin payındaki artış ise Merkez Bankası’na binecek yükü.
Bütçe ve Merkez Bankası’na haziran ayında gelecek kur farkı yükü, TL-DTH payının yüzde 40’a 60 olması durumunda 78 ve 88 milyar, payın yüzde 45-55 olması durumunda 87 ve 81 milyar, payın yüzde 50-50 olması durumunda ise 97 ve 74 milyar lira düzeyinde.
Üç ay vadelinin payı yüzde 90 ise…
Toplam KKM’nin yüzde 90’ının üç ay vadeli olduğu varsayımı haziran ayında oluşan kur farkı yükünü tabii ki daha da artıracak.
Bu durumda Hazine’ye binen yük 87, 98 ve 109 milyar lira olarak hesaplanıyor.
Merkez Bankası’nın yükü ise bu durumda hesaptaki paylara göre 99, 91 ya da 83 milyar lira dolayında oluşacak.
2022’NİN TÜMÜNDEKİ ÖDEME AŞILABİLİR
Kur artışı marttan hazirana ay ortalaması bazında yüzde 21.6’yı buldu ve bu hızlı artışın etkisiyle mart ayında hesap açtıranlar çok önemli bir kazanç elde etti.
Tabii ki KKM’de çok kazanç, kamunun çok yük altına girmesi demek.
Biraz önce de belirttim; çeşitli varsayımlara göre haziran ayında bütçe ve Merkez Bankası’na binecek toplam yükün 166 milyar lira ile 192 milyar lira arasında oluşacağı hesaplanıyor.
KKM’de kur farkı olarak geçen yılın tümünde (ilk ödeme martta başladığı için bu aydan itibaren) bütçeden 92.5 milyar lira ödenmiş, Merkez Bankası’nın üstlenmek durumunda kaldığı yük ise yaklaşık 90 milyar lira olmuştu. Buna göre KKM’nin 2022’nin tümündeki yükü 182.5 milyar lira dolayında oluşmuştu.
KKM için bütçeden bu yılın ilk beş ayında 4.4 milyar lira ödendi. Merkez Bankası’nın yükü ise bilinmiyor, çünkü bu tutar yıl içinde açıklanmıyor.
Ancak Merkez Bankası’nın üstlenmek durumunda kaldığı kur farkı yükünün de bütçeden karşılananla hemen hemen aynı düzeyde olduğu tahmin ediliyor. Dolayısıyla bütçe ve Merkez Bankası’nın beş ayda yaklaşık 8-9 milyar lira kur farkı yükü ödediğini söylemek pek yanlış olmaz.
Beş aydaki 8-9 milyar ödemeden, bir ayda 166-192 milyar arası bir ödemeye… Neyse ki bütçe sapasağlam da, açık vermiyor da bu tutarlar rahatlıkla karşılanabiliyor!
100 BİN LİRA ÜÇ AYDA ORTALAMA 21 BİN 600 LİRA KAZANDIRDI
İster doğrudan TL ile hesap açtırmış olsun, ister döviz hesabını dönüştürmek suretiyle hesap açtırmış olsun mart ayında 100 bin lirasını ya da 100 bin lira karşılığı dövizini KKM’ye bağlayanlar üç ayda ortalama yüzde 21.6 oranında 21 bin 600 lira kazanç elde etti.
Bu oran mart-haziran ortalamasını gösteriyor. Kazanç, haftadan haftaya, hatta günden güne tabii ki değişik oranlarda oluşmuştur.
Mart ayının ilk haftasında hesap açtıranların kazancı yüzde 8 dolayında kaldı. İkinci haftada hesap açtıranlar yüzde 16 kadar bir kazanç elde etti.
Üçüncü ve dördüncü haftada hesap açtıranların getirisi ise yüzde 24’e ulaştı.
Mart ayının son günlerinde hesap açtıranlar için vade bu hafta dolacak ve bu hesap sahipleri üç ay vade için yüzde 34 dolayında bir kazanç elde edecek.” (HABER MERKEZİ)
